Предметные средства гадания в языковом русско-польском сопоставлении

Авторы

  • Ewa Stras

DOI:

https://doi.org/10.30827/meslav.vi20.22638

Аннотация

Желание заглянуть в будущее сопровождает человеческую жизнь на протяжении тысячелетий. Люди всегда стремились узнать, что их ожидает – счастье и успехи, либо несчастье и война. Однако, дар ясновидения недоступен каждому человеку. Еще в древности считали, что он дан лишь избранным. Оттуда особое положение жрецов и предсказателей, производящих ритуалы, направленные на установление связи с потусторонними силами. В наше время сходную функцию выполняют гадалки, реже гадатели. Результаты гаданий необязательно принимаются всерьез. Они считаются игрой, развлечением либо элементом традиционных праздников, приуроченных к определенному календарному периоду. С языковой точки зрения гадание представляет собой коммуникативный поступок, разновидность речевого жанра. Его участники это – адресат, желающий узнать скрываемые от него тайны, и адресант– посредник в контактах с высшими силами, использующий в процессе гадания разные предметы. В статье обсуждаются языковые проблемы, связанные с названиями предметов (магических реквизитов), используемых в различных видах гадания. Эти предметы входят в коммуникативный акт как составная часть конситуации (контекста производимого действия), хотя не всегда при этом явно упоминаются. Объект анализа составили словосочетания с существительными, присоединяемыми при посредстве глаголов wróżyć / гадать и образованных от них субстантивов. Оценка их лингвистического статуса, в частности устойчивости подобных выражений, осложняется немалым количеством и подвижностью названий используемых предметов, из которых только некоторые можно признать традиционными, то есть устоявшимися. Сопоставление единиц двух выбранных близкородственных языков показывает большее разнообразие словосочетаний подобного типа в русском и меньшее в польском.

Скачивания

Библиографические ссылки

Antonjakova, D. (2011). Russkaja frazeologija v zerkale sueverija. Preshov: Izdatel’stvo filosofskogo fakul’teta Preshovskogo universiteta.

Beletich, M. (2000). K izucheniju praslav. *verg- / *verz-. Juzhnoslovenski filolog, LVI/1-2, 28-38. Retrieved from http://www.ruslang.ru/doc/etymology/2000-2002/06-beletich.pdf

Bouché-Leclero, A. (1879-1892). Historie de la divination dans l antiquité, 4 vols. Paris: E. Leroux.

Brueckner, A. (1970). Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wyd. Wiedza Powszechna.

Calvo Martinez, J.L. (1987). ” Introducción”. Textos de Magina en Papiros Griegos. Madrid: Gredos, 7-52.

Costanza, S. (2018). Libri, cultori e pratica della mantica. Per un bilancio della circolazione di idee e testi della divinazione in età comnena e paleologa. Vie per Bisanzio. VII Congresso nazionale, 2013, pp. 771-784; Osservazioni sul trattato anonimo bizantino di chiromanzia. MHNH, 101-120.

Engelking, A. (1991). Rytuały słowne w kulturze ludowej. Próba klasyfikacji. Język a kultura.Red. J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa. Wrocław: Wyd. Wiedza o kulturze, 75-85.

Gawryś, K. (2018). Wróżbiarstwo – mit czy realne zagrożenie. Olsztyn: Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, t.1, 31-42. Retrieved from http://www.uwm.edu.pl/mskn/wp-content/uploads/2018/11/Tom-1-%E2%80%93-Nauki-Humanistyczne.pdf

Karasik, V.I. (2017). Predskazanie kak kommunikativnyj postupok. Kommunikativnye issledovanija, 1, t. 8, 30-46. Retrieved from https://cyberleninka.ru/article/n/predskazanie-kak-kommunikativnyy-postupok

Karasik, V.I. (2018). Predskazanie kak rechevoj zhanr. Zhanry rechi, 1, 39-47. Retrieved from https://cyberleninka.ru/article/n/predskazanie-kak-rechevoy-zhanr/viewer

Kulwicka-Kamińska, J. (2010). Prorok w dawnych i współczesnych translacjach Biblii i Koranu. Białystok: Białostockie Archiwum Językowe, 159-176. Retrieved from https://czasopisma.filologia.uwb.edu.pl/index.php/baj/article/view/974

Kuz’minskaja, S.I. (2014). Nekotorye harakteristiki jezotericheskogo diskursa. Universum: filologija i iskusstvovedenie. Retrieved from https://cyberleninka.ru/article/n/nekotorye-harakteristiki-ezotericheskogo-diskursa/viewer

Levickij, A. Je. (2012). «Kommunikativnye osobennosti adresacii v profeticheskom diskurse. Logicheskij analiz jazyka». V: N.V. Arutjunova (Red.), Adresacija diskursa (ss. 75-84). Moskva: Izd. Indrik.

Novozhenova, Z.L. (2016). Zhanry jezotericheskogo diskursa v massmedijnom prostranstve. Medialingvistika, 4, 90-100. Retrieved from http://medialing.spbu.ru/upload/files/file_1482013904_7193.pdf

Perez Jiménez, A. (1996). “La tiranía de los astros sobre el cuerpo humano: melotesia zodiacal”. En: J.M. García González, A. Pociña Pérez (eds.), Pervivencia y actualidad de la cultura clásica (264-286). Granada: Biblioteca de Estdios clásicos, Universidad de Granada.

Piętka, R. (2008). Sybilla współczesna. Motywy sybillińskie w literaturze XX wieku. Poznań: Wyd. Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 173-181. Retrieved from https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/5550

Przybyszewski, S. (2009). Kontekst w badaniach nad językiem. Kultura. Komunikacja Społeczna. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Retrieved from http://www2.uwm.edu.pl/polonistyka/pliki/article/161/SPrzybyszewski_Kontekst.pdf

Rajan, V.F. (2006). Banja v polnoch’. Istoricheskij obzor magii i gadanij v Rossii. Per. s angl. Moskva: NLO.

Saenko, Ju.V., Petlevannaja, I.P. (2006). Osobennosti kommunikacii v processe gadanija. Vestnik Taganrogskogo instituta upravlenija i jekonomiki, 1, 61-65. Retrieved from https://cyberleninka.ru/article/n/osobennosti-kommunikatsii-v-protsesse-gadaniya/viewer

Smirnov, V. (1927). Narodnye gadan’ja Kostromskogo kraja (ocherk i teksty). Chetvertyj jetnograficheskij sbornik. Trudy Kostromskogo nauchnogo obshhestva po izucheniju mestnogo kraja. Vyp. XLI. Kostroma.

Stepanov, V.N. (2015). Zhanrovye priznaki profeticheskih tekstov (na materiale astrologicheskih prognozov na anglijskom, russkom i ukrainskom jazykah). Inostrannye jazyki v vysshej shkole, 2, 32-46.

Thorndike, L. (1965). Chiromancy in Medieval Latin Manuscripts, Speculum, 40, 674-706.

Tolstoj, N.I. (red.) (1995). Slavjanskie drevnosti. Jetnolingvisticheskij slovar’. T. 1, Moskva: Izd. Mezhdunarodnaja jenciklopedija.

Van Dejk, T.A. (2000). Jazyk. Poznanie. Kommunikacija. Blagoveshhensk: BGK im. Bodujena de Kurtenje. Retrieved from https://docplayer.ru/73689555-T-a-van-deyk-yazyk-poznanie-kommunikaciya.html

Żmigrodzka, B. (2013). Gatunki tekstów związane z przepowiadaniem przyszłości we współczesnej kulturze popularnej.Polonica, 33, 95-108.

Загрузки

Опубликован

2021-12-31

Как цитировать

Stras, E. (2021). Предметные средства гадания в языковом русско-польском сопоставлении. Mundo Eslavo, (20), 50–67. https://doi.org/10.30827/meslav.vi20.22638

Выпуск

Раздел

Artículos